Op 3 december is het Wereld Gehandicapten Dag. Op deze dag draait het allemaal om het leggen van contact tussen mensen met én zonder beperking. Een belangrijke dag, en bovendien de ideale gelegenheid om de 26-jarige Sophie te interviewen. Tijdens haar studie startte zij al als vrijwilliger in de gehandicaptenzorg en inmiddels is ze trots dat ze dit haar werk mag noemen. Nu zet ze zich afwisselend in als gedragsdeskundige en ambulant begeleider in de gehandicaptenzorg en vroegen wij haar het hemd van het lijf over deze bijzondere carrière verdeling.
Sophie werkt 36 uur per week als gedragsdeskundige in de gehandicaptenzorg. Hier stelt zij samen met de artsen en verzorgenden plannen op om het leven van de patiënt gemakkelijker te maken. Maar naast een echte regelaar en gedragsexpert, is Sophie ook 27 uur per week ambulant begeleider. In deze rol steekt zij zelf de mouwen uit de handen voor een vaste cliënt.
Niet alleen Sophie, maar ook veel Zorg&Co-leden nemen opdrachten aan in de gehandicaptenzorg. En omdat er nog een heleboel meer ambulante opdrachten klaar liggen om ingevuld te worden, lijkt het ons een goed idee om deze dynamische rol eens verder uit te lichten.
We vroegen Sophie daarom hoe zij haar rol als ambulant begeleider ervaart, wat mooie momenten zijn om op terug te kijken en welke uitdagingen zij tegenkomt in haar werk.
Werken in de gehandicaptenzorg is zorg op maat leveren
Als gedragsdeskundige werkt Sophie onder andere met mensen met verstandelijke beperking of aangeboren hersenletsel. Hierbij onderzoekt zij wat begeleiding kan doen voor de cliënt. Geen kwestie van genezen dus, maar wel om alle ondersteuning en begeleiding te bieden zodat de cliënt een zo zelfstandig mogelijk leven kan leiden.
Het grote verschil tussen haar werk als gedragsdeskundige en werken als ambulant begeleider? “Als gedragsdeskundige sta je naast het team en ben je niet fysiek aan het werk met de cliënten. Als ambulant begeleider neem je de verzorging op je. Dan ondersteun je iemand ook fysiek bij alledaagse activiteiten”, aldus Sophie.
Het mooiste aan deze werkverdeling vindt Sophie dat ze een brug kan slaan tussen het praktijkveld en de wetenschappelijke kant van de zorg en “dat je je kan verplaatsen in je begeleiders op de werkvloer om zo vanuit meerdere perspectieven het verschil te maken en de beste zorg te leveren”.
Maar ondanks de verschillen tussen beide rollen, is er ook een duidelijke rode draad: het leveren van zorg op maat.
Even in het normaal zijn
Als ambulant begeleider werkt Sophie al zo’n drie jaar voor een meervoudig beperkt doofstom meisje. Naast dat zij niet kan praten en horen, heeft ze ook epilepsie, slikproblematiek en is ze spastisch. Sophie’s cliënt heeft dus een hoop op haar bordje, maar toch is ze gelukkig. Mede dankzij de begeleiding die haar ondersteunt om activiteiten te ondernemen.
Sophie is een van deze begeleiders. Naast de broodnodige zaken zoals persoonlijke verzorging, doen ze ook leuke dingen samen. Zo overleggen ze in gebarentaal wat ze die dag gaan doen. Wandelen, fietsen, ergens wat drinken, koekjes bakken, knutselen of noem het maar op. “Soms gaan we gewoon lekker op terras zitten en dan nodig ik vaak ook een vriendin uit. Dan voelt zij [cliënt] zich het gelukkigste meisje op aarde, want dan wordt ze even meegenomen in het normaal zijn”, aldus Sophie.
Dit ‘even in het normaal zijn’ is een belangrijk onderdeel van Sophie’s werkfilosofie. Want een verstandelijke beperking betekent niet per se iets niet kunnen. “Als ik bijvoorbeeld met mijn cliënt in de lift sta, en ik wacht maar lang genoeg, dan drukt ze uiteindelijk zelf op dat knopje. Het duurt wat langer, maar wanneer je haar de tijd geeft kan ze veel meer dan je denkt. En dit stimuleert weer haar zelfstandigheid”.
Een bijzondere band
Als ambulant begeleider probeer je zoveel mogelijk een situatie te creëren waarin de cliënt de regie over zijn of haar eigen leven kan pakken. Maar alhoewel de cliënten in de gehandicaptenzorg veel in hun mars hebben, blijven ze toch afhankelijk van anderen. Extra belangrijk dus om band te creëren met wederzijds vertrouwen.
Met die band tussen Sophie en haar cliënt zit het meer dan goed. “Om een goede begeleider cliënt relatie te hebben moet er vertrouwen en veiligheid zijn. Ik durf veel aan met mijn cliënt en daardoor durft zij ook veel te doen met mij. Want ze vertrouwt mij en weet dat ik altijd een veilige omgeving voor haar creëer”, aldus de 26-jarige begeleider.
Zo delen ze samen een mooie herinnering op een zomerse vaardag op het IJ in Amsterdam. Door een wederzijds vertrouwen lukte het de begeleider en haar cliënt om samen een stukje in een band achter de boot te varen–iets wat de cliënt haar broers al vaker zag doen, maar nooit eerder zelf kon ervaren. Over die dag zegt Sophie: “je geeft haar dan iets wat normaal is en wat niet-beperkte mensen ook op zo’n moment ervaren: plezier. Zij beleeft het dan ook zo en dat is zo fijn voor haar. En dan zie je even iets heel bijzonders gebeuren in haar. Je ziet haar groeien en stralen”.
Hard werken wordt beloond
Doordat Sophie twee banen combineert, zijn haar werkdagen lang en pittig. Dit vraagt veel, maar tegelijkertijd geeft het haar ook veel. Zo vertelt Sophie over de pure blijdschap die ze bij haar cliënt ervaart wanneer ze haar dienst begint. Dit zorgt ervoor dat de ambulant begeleider “met energie naar haar werk gaat en met nóg meer energie thuiskomt”.
Dat het werk zo dankbaar is en je echt het verschil kan maken voor iemand, is dan ook de grootste drijfveer voor Sophie. Zo zegt zij: “het feit dat je iets hebt gedaan voor een ander voelt heel goed. Je maakt echt een verschil voor iemand en dat gevoel is van onschatbare waarde”.
Sophie sluit het interview af met een wijze les. Zo legt ze uit dat in onze maatschappij nog veel te vaak zielig wordt aangekeken tegen mensen met een beperking. Maar voor een succesvolle samenwerking tussen ambulant begeleider en cliënt is deze instelling funest. Zo bouw je immers nooit een gelijkwaardige relatie op. Hier voegt Sophie nog aan toe:
Mensen met een verstandelijke beperking zijn heel puur, het is wat het is. Laat ze dus in hun waarde en ga ze niet zielig vinden, dat voelen ze. Ze hebben het juist nodig om te zien dat zij er ook mogen zijn en dat hoe zij er zijn, helemaal goed is.
Aan de slag als ambulant begeleider
Geïnspireerd geraakt door het verhaal van Sophie om ook als ambulant begeleider aan de slag te gaan? Of wil je meer weten over ondernemen via Coöperatie Zorg&Co? Laat dan je gegevens achter.
